กฎหมายอาชญากรรมไซเบอร์ (cyber crime law) ฉบับใหม่ที่ถูกกล่าวหาว่าทำลายเสรีภาพสื่อในจอร์แดน

ข่าวต่างประเทศ 31 Aug 2023

แม้มีความกังวลอย่างกว้างขวางจากกลุ่มและผู้เชี่ยวชาญด้านสิทธิเสรีภาพ แต่รัฐบาลจอร์แดนก็กำลังผลักดันร่างกฎหมายอาชญากรรมทางไซเบอร์ฉบับใหม่ ซึ่งกำหนดให้การเผยแพร่ “ข่าวเท็จ” ทางออนไลน์เป็นการกระทำที่เป็นอาชญากรรม และแนะนำมาตรการต่าง ๆ ที่เจ้าหน้าที่สามารถใช้ในทางที่ผิดเพื่อกำหนดกลุ่มเป้าหมายไปที่นักข่าวและนักวิจารณ์ ทางเครือข่ายทั่วโลกของสถาบันสื่อต่างประเทศ (International Press Institute: IPI) เรียกร้องให้ฝ่ายนิติบัญญัติปฏิเสธกฎหมายนี้ และตรวจสอบให้แน่ใจว่ากฎหมายใด ๆ ที่กระทบต่อเสรีภาพของสื่อได้รับการพัฒนาโดยการปรึกษาหารืออย่างใกล้ชิดกับนักข่าวและภาคประชาสังคม

สภาผู้แทนราษฎรผ่านร่างกฎหมายดังกล่าวเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ท่ามกลางเสียงวิพากษ์วิจารณ์ทั้งในและต่างประเทศเกี่ยวกับบทบัญญัติหลายประการที่อาจขัดขวางการพูดออนไลน์และป้องกันเจ้าหน้าที่ของรัฐจากการตรวจสอบข้อเท็จจริง ซึ่งคาดว่าร่างกฎหมายจะได้รับความเห็นชอบจากทางวุฒิสภา และได้รับการลงพระปรมาภิไธยออกบังคับใช้เป็นกฎหมายโดยกษัตริย์อับดุลลาห์ที่ ๒ ในสัปดาห์แรกของเดือนสิงหาคม ค.ศ. ๒๐๒๓

กฎหมายนี้กำหนดให้การใช้อินเทอร์เน็ตเป็นความผิดทางอาญาโดยใครก็ตามที่เผยแพร่ “ข่าวเท็จ” พร้อมด้วยเนื้อหาที่ไม่ชัดเจนและกว้างเกินไปอื่น ๆ ซึ่งเป็นเนื้อหาที่ “ส่งเสริมการผิดศีลธรรม” “บ่อนทำลายเอกภาพของชาติ” “ยุยงให้เกิดความขัดแย้ง ” หรือที่ “ดูหมิ่นศาสนา” บทลงโทษรวมถึงค่าปรับสูงถึง ๖๓,๐๐๐ ยูโรและจำคุกสูงสุด ๓ ปี

มาตรการดังกล่าวยังห้ามการใช้เครือข่ายส่วนตัวเสมือน (Virtual Private Network) ซึ่งเป็นเครื่องมือที่มักใช้เพื่อหลีกเลี่ยงการเซ็นเซอร์อินเทอร์เน็ตและเข้าถึงเว็บไซต์ที่ถูกบล็อก การใช้เทคโนโลยีดังกล่าวมีโทษจำคุกอย่างน้อยหกเดือนหรือปรับไม่เกิน ๓๒,๐๐๐ ยูโร

กฎหมายฉบับนี้มีขึ้นในขณะที่รัฐบาลกำลังบังคับใช้กฎหมายอาชญากรรมทางไซเบอร์ในประเทศโดยมิชอบเพื่อมุ่งเป้าหมายไปที่นักข่าว ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของรูปแบบที่กว้างขึ้นของ “กฎหมาย” ต่อสื่อมวลชน บ่อยครั้งที่มีการตรากฎหมายขึ้นภายใต้หน้ากากของการต่อต้านการก่อการร้าย การแพร่กระจายของ "ข้อมูลที่บิดเบือน" ความเกลียดชังทางศาสนา และรูปแบบอื่น ๆ ของคำพูดที่เป็นอันตราย ในทางปฏิบัติแล้วกฎหมายอาชญากรรมทางไซเบอร์กลายเป็นสิ่งที่ใช้กันอย่างแพร่หลายเพื่อลงโทษนักวิจารณ์และนักข่าว

กฎหมายอาชญากรรมทางไซเบอร์ที่มีอยู่ในประเทศกำลังถูกใช้ในทางที่ผิดเพื่อกำหนดเป้าหมายนักข่าว นับตั้งแต่มีการบังคับใช้ในปี ค.ศ. ๒๐๑๕ ทางเว็บไซต์ข่าวของ Middle East Eye รายงานว่ามีคดีมากกว่า ๒,๐๐๐ คดีที่ทางการนำมาฟ้องในปี ค.ศ. ๒๐๒๐ ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับนักเคลื่อนไหวทางการเมืองและนักข่าว ในช่วงการระบาดของโควิด ซึ่งนักข่าวตกเป็นเป้าหมายในการรายงานเรื่องการเข้าถึงวัคซีน

คาดิจา พาเทล ประธานคณะกรรมการบริหารของ IPI กล่าวว่า “IPI มีความกังวลอย่างมากเกี่ยวกับบทบัญญัติหลายข้อในกฎหมายอาชญากรรมทางไซเบอร์นี้ ซึ่งสามารถนำไปใช้ในทางที่ผิดเพื่อกำหนดเป้าหมายและลงโทษนักข่าวและผู้วิจารณ์ได้” คาดิจา พาเทล ประธานคณะกรรมการบริหารของ IPI กล่าวว่า

“เรายังกังวลกับการขาดการมีส่วนร่วมของประชาชนในการร่างกฎหมายฉบับนี้ ดังนั้นเราจึงขอเรียกร้องให้ฝ่ายนิติบัญญัติปฏิเสธกฎหมายนี้และเพื่อให้แน่ใจว่ากฎหมายหรือข้อบังคับใด ๆ ที่มีผลกระทบต่อเสรีภาพสื่อและการเข้าถึงข้อมูลได้รับการพัฒนาโดยปรึกษาหารืออย่างเต็มที่กับนักข่าวและภาคประชาสังคม”

ข่าวประจำวันที่ ๑ สิงหาคม ๒๕๖๖

เรียบเรียงจาก https://ipi.media/jordan-new-cybercrime-legislation-a-blow-to-press-freedom/?fbclid=IwAR3JpoRF80ZCKqgevuhbbDlfPfbeWvC3EFJOGsLd1qSjXm2HLoadbng7SCg

บทความในเว็บไซต์เป็นผลงานทางวิชาการของผู้เขียนเว็บไซต์ LawforASEAN / สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วย