สเปนผ่านร่างกฎหมายให้สิทธิในการยุติการตั้งครรภ์ สิทธิของบุคคลข้ามเพศและสิทธิสตรีในการลาหยุดงานระหว่างการมีประจำเดือน

ข่าวต่างประเทศ 30 Apr 2023

          สเปนผ่านร่างกฎหมายที่ให้สิทธิในการยุติการตั้งครรภ์และสิทธิของบุคคลข้ามเพศในวัยรุ่น รวมถึงร่างกฎหมายที่ให้สิทธิสตรีในการลาหยุดงานระหว่างการมีประจำเดือน ซึ่งกฎหมายดังกล่าวได้รับการผลักดันโดยรัฐมนตรีประจำกระทรวงความเสมอภาคของสเปน Irene Montero ผู้เป็นสมาชิกพรรค Podemos และเป็นหนึ่งในผู้ที่สนับสนุนสิทธิในการกำหนดเพศของตนเอง
          การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับสิทธิการยุติการตั้งครรภ์ในวันที่ ๑๙ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๖ ที่ผ่านมาทำให้บุคคลอายุตั้งแต่ ๑๖ ปีสามารถทำแท้งได้โดยไม่ต้องได้รับความยินยอมจากผู้ปกครอง การเปลี่ยนแปลงในกฎหมายนี้ยังให้สิทธิการยุติการตั้งครรภ์ในโรงพยาบาล โดยในปัจจุบันมากกว่าร้อยละ ๘๐ ของการยุติการตั้งครรภ์ในประเทศสเปนนั้นได้เกิดขึ้นในคลินิกเอกชน เนื่องจากแพทย์รัฐบาลจำนวนมากปฏิเสธการยุติการตั้งครรภ์ด้วยเหตุผลทางด้านศาสนา
          ภายใต้กฎหมายเกี่ยวกับยุติการตั้งครรภ์นี้ แพทย์ประจำโรงพยาบาลของรัฐบาลจะไม่ถูกบังคับให้ต้องทำการยุติการตั้งครรภ์หากได้มีการแจ้งเจตนาเป็นลายลักษณ์อักษรไว้แล้ว
          กฎหมายดังกล่าวได้ส่งเสริมและจัดหาผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องในการประจำเดือนให้ฟรีโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย โดยจะให้บริการทั้งในโรงเรียนและเรือนจำ เช่นเดียวกันกับศูนย์สาธารณสุขของรัฐก็จะมีการแจกฮอร์โมนคุมกำเนิดและยาเม็ดคุมกำเนิดฟรีเช่นเดียวกัน
          กฎหมายว่าด้วยการยุติการตั้งครรภ์ที่ร่างขึ้นจากพื้นฐานกฎหมายเดิมที่บัญญัติเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๕๓ แสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ของประเทศที่นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกมาแต่ดั้งเดิม นั่นส่งผลให้สเปนเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความก้าวหน้ามากที่สุดในด้านกฎหมายการเจริญพันธุ์ อีกทั้งศาลรัฐธรรมนูญสเปนยังได้ปฏิเสธการวินิจฉัยประเด็นจากพรรคอนุรักษนิยมในที่ไม่อนุญาตให้ทำแท้งใน ๑๔ วันแรกของการตั้งครรภ์เช่นกัน
          สำหรับสิทธิของบุคคลข้ามเพศนั้น กฎหมายอนุญาตให้บุคคลที่มีอายุมากกว่า ๑๖ ปีเปลี่ยนการระบุเพศในบัตรประชาชนได้โดยไม่ต้องมีใบรับรองแพทย์ แต่สำหรับเด็กอายุระหว่าง ๑๒-๑๓ ปี จะต้องใช้คำพิพากษาของศาลและในเด็กอายุระหว่าง ๑๔ -๑๖ ปีจะต้องอาศัยความยินยอมของผู้ปกครองหรือผู้พิทักษ์ ซึ่งก่อนหน้านี้ บุคคลข้ามเพศจำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์หลายคนเพื่อยืนยันการไม่ตรงเพศสภาพของตน และให้การสนับสนุนกลุ่มบุคคลรักร่วมเพศหญิงและผู้หญิงโสดเพื่อการเข้าถึงการทำเด็กหลอดแก้ว (IVF: In vitro fertilization) อีกด้วย
          สำหรับสิทธิสตรีในการลาหยุดงาน กฎหมายได้เพิ่มวันลาหยุดให้กับสตรีที่อยู่ในระหว่างการมีประจำเดือน ซึ่งจะส่งผลให้ผู้ใช้แรงงานซึ่งมีอาการปวดท้องประจำเดือนจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายสามารถลาหยุดได้โดยยังคงได้รับค่าจ้าง
          นอกจากนี้ Irene Montero ยังเรียกร้องถึงประเด็นเรื่องกฎหมายการให้ความยินยอมทางเพศฉบับใหม่ที่ถูกเรียกว่ากฎหมาย “Only yes means yes” ซึ่งทำให้การให้ความยินยอมโดยวาจาเป็นประเด็นสำคัญในการฟ้องคดีความรุนแรงทางเพศ กฎหมายนี้ควรจะเป็นไปเพื่อป้องกันการเกิดการข่มขืน แต่กลับส่งผลให้ผู้กระทำความผิดทางเพศหลายร้อยคนได้รับการลดโทษโดยไม่ได้ตั้งใจ รัฐบาลจึงต้องเร่งหาทางแก้ไขกฎหมายฉบับดังกล่าวก่อนการเลือกตั้งครั้งถัดไป
          ในขณะเดียวกัน การบังคับใช้กฎหมายข้างต้นถูกคัดค้านอย่างรุนแรงจากฝ่ายพรรคอนุรักษนิยม ซึ่งคาดว่าจะเป็นคู่แข่งสำคัญในการเลือกตั้งครั้งต่อไป

ข่าวประจำวันที่ ๒๔ เมษายน ๒๕๖๖
แปลและเรียบเรียงจาก https://www.aljazeera.com/news/2023/2/16/spain-approves-menstrual-leave-teen-abortion-and-trans-laws
*บทความในเว็บไซต์เป็นผลงานทางวิชาการของผู้เขียนเว็บไซต์ LawforASEAN / สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วย